Standardy ochrony małoletnich realizujących praktyczną naukę zawodu i staże uczniowskie
w Przedsiębiorstwo Produkcyjno – Handlowo – Usługowe TEL-POŻ-SYSTEM „ISKRA” Sp. z o.o.
WERSJA SKRÓCONA
„Standardy ochrony małoletnich, realizujących praktyczną naukę zawodu i staże uczniowskie
w Przedsiębiorstwo Produkcyjno – Handlowo – Usługowe TEL-POŻ-SYSTEM „ISKRA” Sp. z o.o. stanowią realizację obowiązku prawnego wprowadzonego ustawą z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich – Dz. U. z 2024 r. poz. 560).
Naczelną zasadą wszystkich działań podejmowanych przez pracowników w zakładzie pracy jest działanie dla dobra małoletniego i w jego najlepszym interesie. Każdy pracownik traktuje osobę małoletnią z szacunkiem oraz uwzględnia jej potrzeby. Niedopuszczalne jest stosowanie wobec małoletniego przemocy w jakiejkolwiek formie.
- Pracodawca – Przedsiębiorstwo Produkcyjno – Handlowo – Usługowe TEL-POŻ-SYSTEM „ISKRA”
Sp. z o.o. z siedzibą w Poznaniu, ul. Krańcowa 11, 61-022 Poznań, - Pracownik – każda osoba zatrudniona u Pracodawcy na podstawie stosunku pracy albo umowy cywilnoprawnej odpłatnej bądź nieodpłatnej, a także wykonująca działalność na rzecz Pracodawcy, np. osoba współpracująca, praktykant, wolontariusz, stażysta z wyłączeniem małoletniego.
- Dyrektor Szkoły – dyrektor szkoły, której uczeń realizuje praktyczną naukę zawodu lub staż uczniowski u Pracodawcy zgodnie z przepisami prawa oświatowego.
- Małoletni – każda osoba, która nie ukończyła 18. roku życia, ale także osoba pełnoletnia kontynuującą naukę w branżowej szkole I stopnia lub technikum.
- Opiekun prawny – dalej również opiekunowie prawni, oznacza przedstawiciela ustawowego małoletniego: rodzica albo opiekuna; rodzica zastępczego; opiekuna tymczasowego (czyli osobę upoważnioną do reprezentowania małoletniego obywatela Ukrainy, który przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej bez opieki osób dorosłych).
- Zgoda opiekuna – zgoda oznacza co do zasady zgodę jednego z rodziców w przypadku zwykłych, bieżących spraw życia małoletniego oraz zgodę obojga rodziców w sprawach przekraczających zakres zwykłego zarządu. Odpowiednie zastosowanie ma w tych przypadkach zgoda opiekuna, rodzica zastępczego lub opiekuna tymczasowego.
- Opiekun praktyk zawodowych/stażu uczniowskiego – opiekun wyznaczony przez Pracodawcę do prowadzenia pod kierunkiem tej osoby praktyk zawodowych lub stażu uczniowskiego.
- Instruktor praktycznej nauki zawodu – Pracodawca lub osoba zatrudniona przez Pracodawcę, która posiada niezbędne kwalifikacje zawodowe i pedagogiczne do realizowania praktycznej nauki zawodu w zakładzie pracy.
- Krzywdzenie Małoletniego to każde zachowanie względem Małoletniego, które stanowi wobec niego czyn zabroniony. Oprócz tego krzywdzeniem jest zaniedbanie (zamierzone lub niezamierzone), działanie lub zaniechanie, a także każdy jego rezultat, skutkujący naruszeniem praw, swobody, dóbr osobistych Małoletniego i zakłóceniem jego rozwoju.
- Wyróżnia się następujące, podstawowe formy krzywdzenia:
- Przemoc fizyczna wobec Małoletniego. Jest to działanie bądź zaniechanie, wskutek którego Małoletni doznaje faktycznej fizycznej krzywdy lub jest nią potencjalnie zagrożony. Krzywda stanowi rezultat działania bądź zaniechania ze strony rodzica, opiekuna, osoby odpowiedzialnej za Małoletniego, posiadającej nad nim władzę lub takiej, której ufa.
O przemocy fizycznej mówimy zarówno w wymiarze jednorazowym, jak i powtarzającym się. - Przemoc psychiczna wobec Małoletniego. Jest to przewlekła, niefizyczna, szkodliwa interakcja pomiędzy Małoletnim a osobą za niego odpowiedzialną lub osobą, której małoletni ufa. Tak jak w przypadku przemocy fizycznej obejmuje zarówno działania, jak i zaniechania. Do przejawów przemocy psychicznej zaliczamy m.in.:
- niedostępność emocjonalną,
- zaniedbywanie emocjonalne,
- relację z Małoletnim opartą na wrogości, obwinianiu, oczernianiu, odrzucaniu,
- nieodpowiednie rozwojowo lub niekonsekwentne interakcje z Małoletnim,
- niedostrzeganie lub nieuznawanie indywidualności Małoletniego,
- niedostrzeganie lub nieuznawanie granic psychicznych między Małoletnim a osobą odpowiedzialną,
- nieodpowiednią socjalizację, demoralizację,
- sytuacje, w których Małoletni jest świadkiem przemocy.
- Przemoc seksualna wobec Małoletniego. Jest to angażowanie Małoletniego przez osobę dorosłą lub innego Małoletniego w aktywność seksualną. Dotyczy sytuacji, gdy nie dochodzi do kontaktu fizycznego (np. ekshibicjonizm, molestowanie werbalne – np. prowadzenie rozmów o treści seksualnej nieadekwatnej do wieku Małoletniego, komentowanie w sposób seksualny wyglądu i zachowania Małoletniego, zachęcanie do kontaktu z treściami pornograficznymi, grooming – strategie nieseksualnego uwodzenia Małoletniego z intencją nawiązania kontaktu seksualnego w przyszłości) i gdy do takiego kontaktu dochodzi (sytuacje takie jak: dotykanie Małoletniego, zmuszanie Małoletniego do dotykania ciała sprawcy, stosunek seksualny). Każda czynność seksualna podejmowana z Małoletnim przed ukończeniem 15 roku życia jest przestępstwem. W przypadku Małoletnich mówimy o wykorzystaniu seksualnym, kiedy między wykorzystującym (dorosły, inny Małoletni) a wykorzystywanym (Małoletnim) z uwagi na wiek lub stopień rozwoju zachodzi relacja władzy, opieki czy zależności. Do innej formy wykorzystywania seksualnego Małoletnich zalicza się wyzyskiwanie seksualne. Jest to jakiekolwiek: faktyczne lub usiłowane nadużycie podatności Małoletniego na zagrożenia, przewagi sił lub zaufania – w celu seksualnym.
- Zaniedbywanie Małoletniego. Jest to chroniczne lub incydentalne niezaspokajanie fizycznych i psychicznych potrzeb Małoletniego. Może przyjmować formę nierespektowania praw Małoletniego, co w rezultacie prowadzi do zaburzeń w jego zdrowiu i/lub rozwoju. Do zaniedbywania Małoletniego dochodzi w relacjach Małoletniego z osobą zobowiązaną do opieki, wychowania, troski i ochrony.
- Przemoc rówieśnicza (nękanie rówieśnicze, bullying). Przemoc rówieśnicza ma miejsce, gdy Małoletni doświadcza różnych form nękania ze strony rówieśników. Dotyczy działań bezpośrednich lub z użyciem technologii komunikacyjnych (np. za pośrednictwem Internetu
i telefonów komórkowych). Przemoc rówieśniczą obserwujemy, gdy szkodliwe działanie ma na celu wyrządzenie komuś przykrości lub krzywdy (intencjonalność), ma charakter systematyczny (powtarzalność), a ofiara jest słabsza od sprawcy bądź grupy sprawców. Obejmuje: - przemoc werbalną (np. przezywanie, dogadywanie, ośmieszanie),
- przemoc relacyjną (np wykluczenie z grupy, ignorowanie, nastawianie innych przeciwko osobie, szantaż),
- przemoc fizyczną (np. pobicie, kopanie, popychanie, szarpanie),
- przemoc materialną (np. kradzież, niszczenie przedmiotów)
- cyberprzemoc/przemoc elektroniczną (np. złośliwe wiadomości w komunikatorach, wpis w serwisie społecznościowym, umieszczanie w Internecie zdjęć lub filmów ośmieszających ofiarę),
- wykorzystanie seksualne – dotykanie intymnych części ciała lub zmuszanie do stosunku płciowego lub innych czynności seksualnych przez rówieśnika,
- przemoc uwarunkowaną normami i stereotypami związanymi z płcią (np. przemoc
w relacjach romantycznych między rówieśnikami), pochodzeniem, narodowością, orientacją seksualną, wyznawaną religią czy innymi cechami.
11. Osoba odpowiedzialna za standardy ochrony Małoletnich – Pracodawca lub wyznaczony przez niego pracownik, sprawujący nadzór nad prawidłowym stosowaniem u Pracodawcy standardów ochrony małoletnich oraz ich aktualnością. W przypadku nieobecności wyznaczonego przez Pracodawcę pracownika, inna osoba wskazana do zastępstwa na tym stanowisku.
12. Osoba odpowiedzialna za przyjmowanie zgłoszeń – Pracodawca lub inny wyznaczony przez niego pracownik jest odpowiedzialny za przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających Małoletniemu. W przypadku nieobecności wyznaczonego przez Pracodawcę pracownika, inna osoba wskazana do zastępstwa na tym stanowisku.
13. Osoba odpowiedzialna za prowadzenie interwencji – Pracodawca lub inny wyznaczony przez niego pracownik, odpowiedzialny za podejmowanie interwencji u Pracodawcy przed właściwymi organami lub instytucjami. W przypadku nieobecności wyznaczonego przez Pracodawcę pracownika, inna osoba wskazana do zastępstwa na tym stanowisku.
14. Osoba odpowiedzialna za udzielanie wsparcia Małoletniemu – pracownik wyznaczony przez Pracodawcę odpowiedzialny za opracowanie planu wsparcia Małoletniemu po ujawnieniu krzywdzenia i monitorowanie jego wykonania. W przypadku nieobecności wyznaczonego przez Pracodawcę pracownika, inna osoba wskazana do zastępstwa na tym stanowisku.
15. Dane osobowe Małoletniego – minimalny zakres informacji umożliwiający identyfikację Małoletniego.
Kontakty do osób odpowiedzialnych za poszczególne obszary oraz instytucji pomocowych
§ 1.
- Pracodawca wyznacza następujące osoby do pełnienia wyznaczonych w Standardach funkcji:
| l.p. | Obszar odpowiedzialności | Imię i nazwisko / Funkcja (osoba wraz z zastępcami) | Dane kontaktowe |
| 2. | Przyjmowanie zgłoszeń | ||
| 3. | Uruchamianie i prowadzenie interwencji | ||
| 4. | Koordynacja wsparcia udzielanego Małoletniemu |
Małoletni mają prawo i możliwość rozmowy z osobą odpowiedzialną za ich ochronę lub inną zaufaną osobą z pracowników, która podejmie działania, aby udzielić danemu Małoletniemu wsparcia
z zachowaniem szacunku do ich prywatności, jeżeli:
- mają jakikolwiek problem, obawiają się lub doznają przemocy, w tym doświadczyli zachowania łamiącego zasady bezpiecznych relacji ze strony pracownika, innego małoletniego, opiekuna prawnego małoletniego, innej osoby bliskiej, lub jakiejkolwiek osoby;
- były świadkiem niewłaściwych, niezrozumiałych lub niejasnych zachowań, w tym wskazanych
w zasadach bezpiecznych relacji wobec innego Małoletniego ze strony pracowników Pracodawcy, innego małoletniego, opiekuna prawnego małoletniego, innej osoby bliskiej, lub jakiejkolwiek osoby.
- Pracodawca, w zakresie ochrony Małoletnich, ściśle współpracuje ze szkołą, w której Małoletni realizuje kształcenie zawodowe.
- Pracodawca informuje przebywających w jego zakładzie Małoletnich o pomocy:
- Rzecznika Praw Obywatelskich,
- Rzecznika Praw Dziecka, w tym prowadzonego przez niego telefonu zaufania 800 12 12 12,
- Telefonu zaufania dla dzieci i młodzieży 116 111,
– a w razie potrzeby nawiązuje współpracę z ww. podmiotami.
Rozpoznawanie i reagowanie na czynniki ryzyka krzywdzenia Małoletnich
§ 2.
Standardy ochrony Małoletnich
- Pracodawca podejmuje działania zapobiegające krzywdzeniu Małoletnich, w szczególności przez:
- ustanowienie zasad reagowania na czynniki ryzyka i symptomy krzywdzenia;
- ustanowienie zasad bezpiecznej rekrutacji pracowników;
- zapewnienie odpowiedniego przygotowania pracowników pełniących funkcję opiekunów praktyk zawodowych/staży uczniowskich lub instruktorów praktycznej nauki zawodu poprzez np. szkolenia, instruktaż, webinaria, e-learning;
- ustalenie zakresów odpowiedzialności pracowników;
- ustalenie zasad bezpiecznych relacji między pracownikami a Małoletnimi oraz między samymi Małoletnimi.
- Pracownicy pełniący funkcję opiekunów praktyk zawodowych / staży uczniowskich oraz instruktorów praktycznej nauki zawodu posiadają przynajmniej podstawową wiedzę na temat czynników ryzyka i symptomów krzywdzenia Małoletnich, a w ramach wykonywanych obowiązków zwracają uwagę na ich występowanie.
- W przypadku zidentyfikowania czynników ryzyka, opiekun praktyk zawodowych / stażu uczniowskiego, instruktor praktycznej nauki zawodu, podejmuje rozmowę z opiekunami prawnymi Małoletniego, przekazując informacje na temat dostępnej oferty wsparcia, motywując ich do szukania pomocy w innych instytucjach/podmiotach działających na rzecz Małoletnich. Podjęte kroki należy udokumentować zgodnie ze sposobem przyjętym u pracodawcy.
- Pracownicy mają na uwadze sytuację i dobrostan Małoletnich.
§ 3.
Zasady bezpiecznych relacji pomiędzy pracownikami Pracodawcy a Małoletnimi
- Pracownik zna i stosuje ustalone u Pracodawcy zasady bezpiecznych relacji pracowników z Małoletnimi.
- Znajomość i zaakceptowanie zasad jest potwierdzone przez każdego pracownika.
- Naczelną zasadą wszelkich czynności podejmowanych przez każdego pracownika jest działanie dla dobra Małoletniego i w jego najlepszym interesie.
- Pracownik traktuje Małoletniego z szacunkiem oraz uwzględnia jego godność, potrzeby i prawo do prywatności.
- Niedopuszczalne jest stosowanie przemocy wobec Małoletniego w jakiejkolwiek formie.
- Niedopuszczalne jest nawiązywanie z Małoletnim jakichkolwiek relacji o charakterze seksualnym lub intymnym.
- Niedopuszczalne jest utrwalanie wizerunku Małoletniego (np. filmowanie, nagrywanie głosu, fotografowanie) dla potrzeb prywatnych pracownika.
- Każdy kontakt z Małoletnim jest jawny oraz wynika z realizacji zadań i działań służbowych.
- Niedopuszczalne jest utrzymywanie kontaktów opartych na udzielaniu gratyfikacji finansowej lub materialnej wynikających z wykorzystywania przewagi fizycznej, stosunku władzy bądź zależności Małoletniego, a których intencją jest satysfakcja lub spełnienie potrzeb pracownika.
- Należy zwracać uwagę, aby każdy komunikat, działanie bądź czynność podejmowana wobec Małoletniego były adekwatne do sytuacji, do stopnia jego rozwoju i indywidualnych możliwości psychofizycznych, bezpieczne, uzasadnione i nie skutkowały nierównym traktowaniem Małoletniego w stosunku do innych Małoletnich, w tym jego faworyzowaniem.
- Ogólne zasady bezpiecznych relacji pracowników z Małoletnimi obowiązują każdego pracownika, a także każdą osobę mającą kontakt z Małoletnimi u Pracodawcy, jeśli kontakt ten odbywa się na terenie pracodawcy.
- Szczegółowy opis zasad bezpiecznych relacji stanowi Załącznik 1 do Standardów.
W szczegółowym opisie zasad bezpiecznych relacji określa się w szczególności: - komunikację z Małoletnimi;
- działania z Małolentimi;
- kontakt fizyczny z Małoletnimi;
- kontakty poza godzinami pracy, w tym kontakt online.
§ 4.
Zasady bezpiecznych relacji pomiędzy Małoletnimi
- Opiekun praktyk zawodowych / stażu uczniowskiego / instruktor praktycznej nauki zawodu zna i monitoruje stosowanie zasad bezpiecznych relacji między Małoletnimi ustalonych u Pracodawcy.
- Małoletni realizujący na terenie Pracodawcy praktyczną naukę zawodu lub staż uczniowski znają
i stosują zasady bezpiecznych relacji między małoletnimi. - Treść zasad bezpiecznych relacji między małoletnimi może być zmieniana w każdym momencie na wniosek małoletnich i zawsze z ich udziałem.
- Szczegółowy opis zasad bezpiecznych relacji między Małoletnimi stanowi Załącznik 1 do niniejszych Standardów. W szczegółowym opisie zasad bezpiecznych relacji między Małoletnimi określa się
w szczególności: - Zasady komunikacji między Małoletnimi;
- Zakaz stosowania przemocy w jakiejkolwiek formie;
- Sposoby rozwiązywania konfliktów (z naciskiem na mediacje rówieśnicze);
- Zasady szacunku dla cudzej własności, prywatności i przestrzeni;
- Zasady równego traktowania, szacunku dla różnorodności, indywidualnej tożsamości i ekspresji.
§ 5.
Uwzględnienie sytuacji Małoletnich ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, niedostosowanych społecznie, zagrożonych niedostosowaniem społecznym, w tym z niepełnosprawnościami
Jeśli u Pracodawcy jest realizowana praktyczna nauka zawodu lub staż uczniowski przez Małoletnich ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi, w tym z niepełnosprawnościami, niedostosowanych społecznie, zagrożonych niedostosowaniem społecznym, Pracodawca dostosowuje niniejsze standardy, kierując się zaleceniami przekazanymi przez dyrektora szkoły wynikającymi z orzeczeń
i opinii wydanych przez poradnie psychologiczno-pedagogiczne, w tym specjalistyczne oraz lekarza medycyny pracy.
- Standardy wprowadzone przez Pracodawcę w sposób przyjęty w zakładzie pracy wchodzą w życie z dniem [ ].
- Udostępnienie Standardów w wersji pełnej oraz skróconej (zawierającej przynajmniej zasady bezpiecznych relacji oraz informację o osobie odpowiadającej za przyjmowanie zgłoszeń), przeznaczonej dla Małoletnich, następuje w sposób umożliwiający zapoznanie się z nimi przez pracowników, Małoletnich i ich opiekunów poprzez:
- udostępnienie papierowej wersji dokumentu w siedzibie Pracodawcy,
- zamieszczenie na stronie internetowej Pracodawcy,
- przekazanie służbowymi drogami komunikacyjnymi wszystkim pracownikom.
- Podmioty współpracujące, w przypadku, gdy ich działalność obejmuje kontakt z Małoletnimi, są zobowiązane do przestrzegania niniejszych Standardów.
Załącznik nr 1
Zasady bezpiecznych relacji pracowników Przedsiębiorstwo Produkcyjno – Handlowo – Usługowe
TEL-POŻ-SYSTEM „ISKRA” Sp. z o.o. z Małoletnimi
Naczelną zasadą wszystkich czynności podejmowanych przez pracowników jest działanie dla dobra Małoletniego i w jego najlepszym interesie. Pracownik traktuje Małoletniego z szacunkiem oraz uwzględnia jego godność i potrzeby. Niedopuszczalne jest stosowanie przemocy wobec Małoletniego w jakiejkolwiek formie. Pracownicy, realizując te cele, działają w ramach obowiązującego prawa, przepisów wewnętrznych Pracodawcy oraz swoich kompetencji. Zasady bezpiecznych relacji pracowników z Małoletnimi obowiązują wszystkich pracowników, współpracowników, stażystów
i wolontariuszy, a także każdą dorosłą osobę mającą kontakt z Małoletnimi, jeśli kontakt ten odbywa się na terenie zakładu pracy Pracodawcy i za zgodą Pracodawcy. Znajomość i zaakceptowanie zasad jest potwierdzone przez każdego pracownika.
Relacje pracowników z Małoletnimi
Jesteś zobowiązany/a do utrzymywania profesjonalnej relacji z Małoletnimi i każdorazowego rozważenia, czy Twoja reakcja, komunikat bądź działanie wobec Małoletniego są adekwatne do sytuacji, bezpieczne, uzasadnione i sprawiedliwe wobec innych Małoletnich. Działaj w sposób otwarty i przejrzysty dla innych, aby zminimalizować ryzyko błędnej interpretacji Twojego zachowania.
Komunikacja z Małoletnimi:
- W komunikacji z Małoletnimi zachowuj cierpliwość i szacunek.
- Słuchaj uważnie Małoletnich i udzielaj im odpowiedzi adekwatnych do ich wieku i danej sytuacji.
- Nie wolno Ci zawstydzać, upokarzać, lekceważyć i obrażać Małoletniego. W sytuacji innej niż wynikająca z bezpieczeństwa Małoletniego lub innych Małoletnich należy reagować stanowczo
i zdecydowanie unikając krzyku. - Nie wolno Ci ujawniać informacji wrażliwych dotyczących Małoletniego wobec osób nieuprawnionych, w tym wobec innych Małoletnich. Obejmuje to wizerunek Małoletniego, informacje o jego/jej sytuacji rodzinnej, ekonomicznej, medycznej, opiekuńczej i prawnej.
- Podejmując decyzje dotyczące Małoletniego, poinformuj go o tym i staraj się brać pod uwagę jego oczekiwania.
- Szanuj prawo Małoletniego do prywatności. Jeśli konieczne jest odstąpienie od zasady poufności, aby chronić Małoletniego, wyjaśnij mu to najszybciej jak to możliwe.
- Zadbaj o to, aby być w zasięgu wzroku lub słuchu innych pracowników, kiedy prowadzisz aktywności z Małoletnimi. W wyjątkowych i uzasadnionych sytuacjach, kiedy musisz zostać z Małoletnim sam na sam, zawsze powiadom o tym innych pracowników oraz poinformuj, w którym dokładnie miejscu będziesz przebywać wraz z Małoletnim.
- Nie wolno Ci zachowywać się w obecności Małoletnich w sposób niestosowny. Obejmuje to używanie wulgarnych słów, gestów i żartów, czynienie obraźliwych uwag, nawiązywanie
w wypowiedziach do aktywności bądź atrakcyjności seksualnej oraz wykorzystywanie wobec Małoletniego relacji władzy lub przewagi fizycznej (zastraszanie, przymuszanie, groźby). - Zapewnij Małoletnich, że jeśli czują się niekomfortowo w jakiejś sytuacji, wobec konkretnego zachowania czy słów, mogą o tym powiedzieć Tobie lub wskazanej osobie i mogą oczekiwać odpowiedniej reakcji i/lub pomocy.
- Zwracaj się do Małoletniego po imieniu w formie przez niego preferowanej, respektuj jego tożsamość i ekspresję.
- Korzystaj z alternatywnych form komunikacji z Małoletnim, który tego potrzebuje, uwzględniając możliwości psychofizyczne Małoletniego.
Działania z Małoletnimi
- Doceniaj i szanuj wkład Małoletnich w podejmowane działania, aktywnie ich angażuj i traktuj równo bez względu na ich płeć, orientację seksualną, niepełnosprawność, status społeczny, etniczny, kulturowy, religijny i światopogląd.
- Unikaj faworyzowania Małoletnich.
- Nie wolno Ci nawiązywać z Małoletnim jakichkolwiek relacji seksualnych lub intymnych ani składać mu propozycji o nieodpowiednim charakterze. Obejmuje to także seksualne komentarze, żarty, gesty oraz udostępnianie Małoletnim treści erotycznych i pornograficznych bez względu na ich formę.
- Nie wolno Ci utrwalać wizerunku Małoletniego (filmowanie, nagrywanie głosu, fotografowanie) dla potrzeb prywatnych. Dotyczy to także umożliwienia osobom trzecim utrwalenia wizerunków Małoletnich, jeśli Pracodawca nie został o tym poinformowany, nie wyraził na to zgody i nie uzyskano zgód opiekunów Małoletnich oraz samych Małoletnich.
- Nie wolno Ci proponować Małoletnim alkoholu, wyrobów tytoniowych ani nielegalnych substancji, jak również używać ich w obecności Małoletnich w czasie wykonywania obowiązków służbowych lub pobytu na terenie zakładu pracy.
- Nie wolno Ci przyjmować pieniędzy ani prezentów od Małoletnich, ani opiekunów Małoletniego. Nie wolno Ci wchodzić w relacje jakiejkolwiek zależności wobec Małoletniego lub opiekunów Małoletniego, które mogłyby prowadzić do oskarżeń o nierówne traktowanie bądź czerpanie korzyści majątkowych i innych.
- Wszystkie ryzykowne sytuacje, które obejmują zauroczenie Małoletniego przez pracownika lub pracownika przez Małoletniego, muszą być raportowane Pracodawcy. Jeśli jesteś ich świadkiem reaguj stanowczo, ale z wyczuciem, aby zachować godność osób zainteresowanych.
Kontakt fizyczny z Małoletnimi
Każde przemocowe działanie wobec Małoletniego jest niedopuszczalne. Istnieją jednak sytuacje,
w których fizyczny kontakt z Małoletnim może być stosowny i spełnia zasady bezpiecznego kontaktu: jest odpowiedzią na potrzeby Małoletniego w danym momencie, uwzględnia wiek Małoletniego, etap rozwojowy, płeć, kontekst kulturowy i sytuacyjny. Nie można jednak wyznaczyć uniwersalnej stosowności każdego takiego kontaktu fizycznego, ponieważ zachowanie odpowiednie wobec jednego Małoletniego może być nieodpowiednie wobec innego. Kieruj się zawsze swoim profesjonalnym osądem, słuchając, obserwując i odnotowując reakcję Małoletniego, pytając go o zgodę na kontakt fizyczny (np. przytulenie) i zachowując świadomość, że nawet przy Twoich dobrych intencjach taki kontakt może być błędnie zinterpretowany przez Małoletniego lub osoby trzecie.
- Nie wolno Ci bić, szturchać, popychać ani w jakikolwiek sposób naruszać integralności fizycznej Małoletniego.
- Nigdy nie dotykaj Małoletniego w sposób, który może być uznany za nieprzyzwoity lub niestosowny.
- Zawsze bądź przygotowany na wyjaśnienie swoich działań.
- Zachowaj szczególną ostrożność wobec Małoletnich, które doświadczyły przemocy i krzywdzenia, w tym seksualnego, fizycznego bądź zaniedbania. Takie doświadczenia mogą czasem sprawić, że Małoletni będzie dążyć do nawiązania niestosownych bądź nieadekwatnych fizycznych kontaktów z dorosłymi. W takich sytuacjach powinieneś reagować z wyczuciem, jednak stanowczo i pomóc małoletniemu zrozumieć znaczenie osobistych granic.
- Kontakt fizyczny z Małoletnim nigdy nie może być niejawny bądź ukrywany, wiązać się z jakąkolwiek gratyfikacją ani wynikać z relacji władzy. Jeśli będziesz świadkiem jakiegokolwiek z wyżej opisanych zachowań i/lub sytuacji ze strony innych dorosłych lub Małoletnich, zawsze poinformuj o tym osobę odpowiedzialną i/lub postąp zgodnie z obowiązującą procedurą interwencji.
- Kontakt fizyczny z Małoletnim może odbywać się wyłącznie za jego zgodą i zgodnie z jego potrzebą. Przed przytuleniem, aby np. go pocieszyć lub uspokoić, należy zapytać go, czy tego potrzebuje.
Kontakty poza godzinami pracy
Co do zasady kontakt z Małoletnimi powinien odbywać się wyłącznie w godzinach pracy i dotyczyć celów mieszczących się w zakresie Twoich obowiązków.
- Nie wolno Ci zapraszać Małoletnich do swojego miejsca zamieszkania ani spotykać się z nimi poza godzinami pracy bez wiedzy i zgody Pracodawcy oraz opiekunów prawnych Małoletnich. Obejmuje to także kontakty z Małoletnimi poprzez prywatne kanały komunikacji (prywatny telefon, e-mail, komunikatory, profile w mediach społecznościowych).
- Jeśli zachodzi taka konieczność, właściwą formą komunikacji z Małoletnimi i ich opiekunami prawnymi, poza godzinami pracy, są kanały służbowe (e-mail, telefon służbowy). Komunikacja
z Małoletnimi przez kanały internetowe (np. grupy w mediach społecznościowych, prywatne konta mailowe) jest możliwa wyłącznie, jeśli w grupie lub w gronie odbiorców jest jeszcze jedna osoba dorosła. Każdorazowo musi być to kontakt jawny. - Utrzymywanie relacji towarzyskich lub rodzinnych (jeśli Małoletni i opiekunowie prawni Małoletnich są osobami bliskimi wobec pracownika) wymaga zachowania poufności wszystkich informacji dotyczących innych Małoletnich.
- Ograniczenia wskazane w ust. 1 i 2 nie mają zastosowania w przypadku zagrożenia dobra Małoletniego. W takiej sytuacji należy podjąć działania mające na celu zabezpieczenia bezpieczeństwa Małoletniego oraz niezwłocznie sporządzić notatkę służbową z opisem zdarzenia
i przekazać ją osobie odpowiedzialnej za ochronę Małoletnich i Pracodawcy.
Kontakty online
Bądź świadom cyfrowych zagrożeń i ryzyka wynikającego z rejestrowania Twojej prywatnej aktywności w sieci przez aplikacje i algorytmy, ale także Twoich własnych działań w Internecie. Dotyczy to lajkowania określonych stron, korzystania z aplikacji randkowych, na których możesz spotkać Małoletnich, którzy odbywają praktyczną naukę zawodu bądź staż uczniowski, obserwowania określonych osób/stron w mediach społecznościowych i ustawień prywatności kont, z których korzystasz. Jeśli Twój profil jest publicznie dostępny, Małoletni i ich opiekunowie prawni będą mieć wgląd w Twoją cyfrową aktywność.
- Nie wolno Ci nawiązywać kontaktów z Małoletnimi odbywającymi praktyczną naukę zawodu lub staż uczniowski poprzez przyjmowanie bądź wysyłanie zaproszeń w mediach społecznościowych.
- Jeżeli dla realizacji celów edukacyjnych komunikujesz się z Małoletnimi poprzez kanały internetowe (np. grupy w mediach społecznościowych) zadbaj, by dostęp do nich miał również inny pracownik lub opiekun dla zachowania przejrzystości działań. Każdorazowo musi być to kontakt jawny, prowadzony za wiedzą i zgodą Pracodawcy i opiekunów Małoletnich.
- W trakcie pracy z Małoletnimi wyłącz funkcjonalność bluetooth w osobistym urządzeniu elektronicznym.
Ochrona Małoletniego
- W przypadku pracy z Małoletnim, które doświadczyło krzywdzenia, w tym seksualnego, fizycznego bądź zaniedbania, zachowaj ostrożność i dystans w celu ochrony Małoletniego. Zawsze tłumacz Małoletniemu granice relacji.
- W sytuacji podejrzenia lub ujawnienia krzywdzenia, zawsze stwórz Małoletniemu możliwość wypowiedzenia się, przedstawienia swojego zdania/opinii, pamiętając, że może to być dla Małoletniego pierwsza i jedyna rozmowa (małoletni może już nie podjąć więcej prób poszukiwania wsparcia). Szczególnie ważne jest, by:
- wyrazić swoją troskę poprzez deklarację, że się Małoletniemu wierzy;
- zapewnić Małoletniego że dobrze uczynił, podejmując rozmowę o doznanej krzywdzie;
- wyjaśniać Małoletniemu, że nie jest winny zaistniałej sytuacji;
- jednoznacznie negatywnie ocenić każdą formę przemocy, dając wyraźny sygnał, że jest ona niedopuszczalna i należy jej zapobiegać/powstrzymać;
- odpowiednio poinformować Małoletniego, że tą sprawą zajmą się inne odpowiednie osoby,
w tym udzielić mu informacji, że podjęte zostaną działania zapewniające mu bezpieczeństwo.
Gdzie skierować opiekuna potrzebującego wsparcia dla siebie i Małoletniego?
- Lokalne ośrodki pomocy społecznej –oprócz wsparcia ekonomicznego, prawnego, mieszkaniowego, rzeczowego itd. wiele ośrodków oferuje również warsztaty podnoszenia umiejętności wychowawczych, kursy kompetencji rodzicielskich czy zajęcia w ramach „Akademii rodziców”. W OPS-ie istnieje ponadto możliwość uzyskania pomocy asystenta rodziny (na wniosek rodziców), a także zawnioskowania o asystenta osobistego osoby z niepełnosprawnością, jeśli rodzina posiada pod opieką dziecko z orzeczeniem o niepełnosprawności. Dla wielu rodzin możliwość uzyskania wsparcia asystenckiego jest tym, co ratuje dziecko i rodzinę przed trwałym kryzysem! Pomoc OPS-u jest nieodpłatna.
- Ośrodki interwencji kryzysowej –placówki prowadzone przez powiaty. Oferują pomoc osobom, które doświadczają trudnej sytuacji życiowej i braku równowagi psychicznej na skutek m.in.: śmierci bliskiej osoby, choroby własnej, dziecka czy innej bliskiej osoby, rozwodu/rozstania, konfliktów w rodzinie, zagrożenia przemocą. W ośrodku prowadzone jest poradnictwo psychologiczne, interwencja kryzysowa, krótkoterminowa psychoterapia, organizowane są warsztaty i grupy wsparcia. Pomoc OIK-u jest nieodpłatna.
- Poradnie psychologiczno-pedagogiczne –świadczą pomoc diagnostyczną i konsultacyjną, organizują kursy psychoedukacyjne i podnoszące kompetencje rodzicielskie (np. szkoła dla rodziców, warsztaty pozytywnej dyscypliny, warsztaty dla rodziców dzieci z ADHD). Pracują w nich zespoły orzecznicze, umożliwiające uzyskanie m.in. orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego, opinii o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju, orzeczenie o potrzebie indywidualnego nauczania. Pomoc w publicznej poradni psychologiczno-pedagogiczneh jest bezpłatna.
- Specjalistyczne poradnie rodzinne – publiczne ośrodki świadczące pomoc psychologiczną i wsparcie dla par i rodzin. Udzielają konsultacji indywidualnych i rodzinnych, prowadzą psychoterapię dzieci i dorosłych, organizują warsztaty i grupy dla rodziców. Pomoc SPR jest bezpłatna.
- Ośrodki wczesnej interwencji – oferują kompleksową, skoordynowaną, wielospecjalistyczną pomoc dzieciom do lat 7 oraz ich opiekunom (w zakresie opieki nad dzieckiem). OWI działają
w ramach NFZ, potrzebne jest skierowanie od lekarza. W OWI dziecko może liczyć na m.in.: terapię wczesnego wspomagania rozwoju, fizjoterapię, zajęcia logopedyczne i inne. OWI oferują pomoc dzienną i bezpłatną. - Ośrodki wsparcia dziennego (dawniej „świetlice środowiskowe”) –pobyt dziecka w takim ośrodku trwa kilka godzin (głównie po lekcjach), jest bezpłatny i dobrowolny, a oferta kierowana jest przede wszystkim do rodzin borykających się z trudnościami wychowawczo-opiekuńczymi, które wychowują dzieci w wieku szkolnym. W ośrodkach wsparcia dziennego dzieci mogą otrzymać posiłek, pomoc w odrabianiu lekcji, uczestniczyć w zajęciach socjoterapeutycznych, kompensacyjnych i innych.
- Środowiskowe centra zdrowia psychicznego dla dorosłych oraz środowiskowe centra zdrowia psychicznego dla dzieci i młodzieży – oferują wsparcie dla dzieci oraz rodziców doświadczających kryzysu psychicznego i trudności rodzicielskich w formie indywidualnej, grup terapeutycznych i warsztatów. Centra działają w ramach NFZ.
- Centra pomocy dzieciom – są to miejsca, w których dzieci pokrzywdzone przestępstwem oraz ich opiekunowie otrzymują pod jednym dachem kompleksową i interdyscyplinarną pomoc. Oznacza to, że sprawę dziecka, które trafi pod opiekę centrum, prowadzi od początku do końca grupa tych samych profesjonalistów. Na spotkaniach zespołu interdyscyplinarnego wspólnie podejmują decyzję, jakiego rodzaju wsparcia potrzebuje dziecko i jego opiekunowie. Strategię pomocy realizują − na ile jest to możliwe – pracownicy szkoły: psycholodzy, lekarze, pracownik socjalny. Odbywa się tu również przesłuchanie sądowe dziecka, jeśli jest to potrzebne. Mapę tych miejsc znajdziesz na stronie: https://centrapomocydzieciom.fdds.pl/.
- Ogólnopolskie i lokalne organizacje pozarządowe zajmujące się wspieraniem rodziców i dzieci. Warto zachęcić rodziców, aby sprawdzili i poszukali oferty dla siebie. Wśród dostępnych możliwości są między innymi: grupy wsparcia (dla rodziców małych dzieci, dla rodziców w żałobie, dla rodziców dzieci z niepełnosprawnością, itd.), konsultacje i terapie psychologiczne, warsztaty i zajęcia psychoedukacyjne dla rodziców, warsztaty dla dzieci.
- Telefon zaufania dla dzieci i młodzieży 116111 prowadzony przez Fundację Dajemy Dzieciom Siłę, – bezpłatny, anonimowy, całodobowy, w języku polskim, ukraińskim i rosyjskim; https://116111.pl
- Dziecięcy Telefon Zaufania Rzeczniczki Praw Dziecka 800121212 – bezpłatny anonimowy, całodobowy, w języku polskim, ukraińskim i rosyjskim, https://800121212.pl
